Nieuw boek: Luisterrijk der letteren

Via de commentaren op dit blog, ontving ik deze reactie van Siebe Bluijs. Een ongelooflijk positief signaal om te bevestigen dat hoorspelen niet zomaar radio-amusement waren, maar een echte vorm van literatuur.

Hieronder de reactie – hopelijk reageren jullie massaal op de uitnodiging?

Mijn complimenten voor uw geweldig informatieve website. Heel graag breng ik een boek onder uw aandacht dat 06/12/2019 verschijnt en waarvan ik denk dat het u en de lezers van uw website zal interesseren.Mogen we u vragen het boek te signaleren op uw website en in uw nieuwsbrief?

‘Luisterrijk der letteren. Hoorspel en literatuur in Nederland en Vlaanderen’ (red. Lars Bernaerts & Siebe Bluijs) toont en onderzoekt voor het eerst de rijkdom van het literaire hoorspel in Nederland en Vlaanderen.

Een ongeziene literaire rijkdom bevindt zich vandaag in de archieven van de openbare omroepen in Nederland en Vlaanderen. Daar liggen de vele hoorspelen en scenario’s waartoe literaire auteurs sinds de vroege dagen van de radio hebben bijgedragen. Maar wie herinnert zich nog de hoorspelen van Louis Paul Boon, Hugo Claus of Bert Schierbeek? Wie weet er nog dat literaire auteurs ook buitenlandse hoorspelen vertaalden en dat literaire teksten werden bewerkt voor het oor?
Al die facetten komen aan bod in Luisterrijk der letteren. De inleiding biedt een overzicht van de intensieve raakvlakken tussen het literaire veld en de radio in de Lage Landen. Vervolgens behandelen de hoofdstukken oorspronkelijke hoorspelen van onder meer Walter van den Broeck en Ivo Michiels, vertalingen van Duitse en Engelse hoorspelen, en adaptaties zoals die van Herman Teirlincks toneelstuk De vertraagde film. Bijdragen over Nederlandse hoorspelen uit het interbellum en experimentele verbosonieën van Ab van Eyk versterken het beeld van een genre dat zich voortdurend vernieuwt in interactie met de literatuur. Als sluitstuk krijgt de lezer een overzicht van naoorlogse literaire hoorspelen. Op die manier toont en onderzoekt dit boek voor het eerst de rijkdom van het literaire hoorspel in Nederland en Vlaanderen.

Graag nodigen we u en de bezoekers van hoorspel.wordpress uit voor de boekpresentatie die plaatsvindt op vrijdag 6 december 2019 om 20u00 in het Poëziecentrum in Gent. Informatie over programma en aanmelding is hier te vinden: https://www.poeziecentrum.be/evenement/boekvoorstelling-luisterrijk-der-letteren

Lars Bernaerts & Siebe Bluijs (red.), Luisterrijk der letteren. Hoorspel en literatuur in Nederland en Vlaanderen. Gent, Academia Press, 06/12/2019.

ISBN 9789401463942. € 34,99
Bestelinformatie vindt u op de website van de uitgever: https://www.academiapress.be/nl/sel-reeks-13-luisterrijk-der-letteren

Vriendelijke groet,
Siebe Bluijs
Universiteit Gent
Afdeling Nederlandse letterkunde

Goed nieuws voor de liefhebbers van het Vlaamse hoorspel!

Een van mijn favoriete Nederlandstalige / Vlaamse podcasts is Tech45, een podcast die het zoals de naam zegt, vooral over technologie heeft. Een van de vaste panelleden van dit podcast is Floris Daelemans, een man met een prachtige radiostem, medewerker van VRT Radio.

In de aflevering van de podcast van deze week (afl. 303 – Mosselen met dieselgeur) had hij goed nieuws voor de liefhebbers van het Vlaamse hoorspel. Het blijkt namelijk dat men zich bij de radio bewust is geworden van de belangstelling die bestaat voor oudere hoorspelen, in het bijzonder voor de o zo populaire reeks “Het koekoeksnest”. En er wordt onderzocht of het hoorspel terug aangeboden kan worden, maar dan in de vorm van een podcast.

Floris maakt daarbij wel de opmerking dat er heel wat afleveringen zijn – de sitcom liep van 1 januari 1990 tot 31 december 1997. Elke werkdag vlak voor het nieuws van 11u was er een aflevering op Radio2. Om die allemaal ineens te brengen is natuurlijk wat veel. Maar vaak gaat het om enkele afleveringen die samen een afgerond geheel vormen, en waarschijnlijk zullen zo korte reeksen samengesteld worden.

Volgens Floris is het hele archief van hoorspelen al wel gedigitaliseerd, maar moet alles nog voorzien worden van de juiste metadata. En dat is een behoorlijke klus!

Ik ben alvast erg verheugd over deze evolutie!

Lees ondertussen meer over Het Koekoeksnest bij Wikipedia, en beluister een kort fragment uit het VRT-archief.
https://nl.wikipedia.org/wiki/%27t_Koekoeksnest
http://www.vrt.be/tijdslijn/het-koekoeksnest

Dit is een filmpje waarin Het Koekoeksnest aangekondigd wordt op tv:
https://www.youtube.com/watch?v=x2Mjc7BlepU
Blijkbaar bestaat er een vinyl lp met daarop onuitgegeven verhalen van Het Koekoeksnest (want!!)

https://www.discogs.com/Various-Nieuwe-Avonturen-Uit-Het-Populaire-Radio-2-Feuilleton-T-Koekoeksnest/release/5433022

De gedaanteverwisseling (BRT)

Hoorspel genre: drama
Hoorspel onderwerp: sociaal maatschappelijk
Aflevering: 1/1
Uitgezonden:17/6/1973
Door: BRT
De plot: De handelsreiziger Gregor Samsa wordt op een dag wakker om te ontdekken dat hij in een kever veranderd is. Hij durft zich niet te vertonen, maar lijkt toch niet in paniek. Dan komt echter de procuratiehouder van het bedrijf, die wil nagaan waarom Gregor niet is komen werken. Gregor weigert hem in zijn kamer binnen te halen…
Auteur: Joseph Henke
Regisseur: Frans Roggen
Andere medewerkers: Vertaling: Paul Vroom; muzikale begeleiding onder leiding van Louis de Meester. Geluidsregie: Luc Vierendeels en Flor Stijn.

Acteurs:
Vertelster – Dora van der Groen
Verteller – Arnold Willems
Gregor Samsa – Jef Burm
Zijn moeder, Julia – Diane De Ghouy
Zijn vader – Frans van den Brande
Zijn zuster, Grete – Emmy Leemans
De procuratiehouder – François Bernard
Anna – Jeanine Schevernels
De werkvrouw – Denise De Weerdt
De commensalen – Jacky Morel, Ugo Prinsen, Robert van der Veken

Duur: 1:02:05
Appreciatie: ***
Commentaar: Dit hoorspel is gebaseerd op een beroemde novelle van Frans Kafka, die vaak opgevoerd wordt op school als zinnebeeld van het gevoel van machteloosheid in de moderne maatschappij. Vind ik dat terug in het hoorspel zelf? Op het eerste horen niet echt. Het komt eerder over als een triestig verhaal van een absurd  iets dat de hoofdpersoon overkomt. Het hoorspel zelf is goed gemaakt, maar het verhaal zelf laat me op mijn honger zitten.

Van dit hoorspel bestaan ook drie andere versies, gemaakt door de Nederlandse omroepen KRO, VPRO en TROS. Die volgen later.

Download: https://archive.org/download/DeGedaanteverwisseling/De%20gedaanteverwisseling_BRT.mp3 (87 MB – 128 CBR)
Pagina bij Archive.org: https://archive.org/details/DeGedaanteverwisseling
Meer bij Hoorspelen.eu: http://www.hoorspelen.eu/Hoorspelen/HoorspelD/DeGedaanteverwisseling.htm

Hier spreken a.u.b. (VL)

(Onlangs werd dit hoorspel terug onder de aandacht gebracht op de radio. Ik vertelde hierover in dit blog, en meende verkeerdelijk dat het hoorspel in die radio-uitzending volledig te beluisteren zou zijn. Wat niet het geval was. Dus ging ik op zoek naar een volledige versie, want verschillende lezers hadden laten weten dat zij het wel graag zouden beluisteren)
Hoorspel genre: drama
Hoorspel onderwerp: stotteren
Aflevering: 1/1
Uitgezonden: 6/5/1984
Door: BRT
De plot: Een man wordt opgesloten in de gevangenis. Hij mag zijn trompet houden, die veel voor hem betekent, hij houdt van jazz. Het blijkt dat hij een politieman een slag verkocht heeft. De man, die stottert, kijkt terug naar hoe dit is kunnen gebeuren…
Auteur: Ger Verrips
Regisseur: Michel De SChutter
Andere medewerkers: Geluidsregie: Valere Michielsen; Technici: Ward Wijs, Johan Tavernier, Johan de Handschutter
Acteurs:
Jo De Meyere (Marius De Munnik);
— (Bewaker 1);
— (Bewaker 2);
— (Marius’ vader);
— (Marius’ moeder);
— (muziekleraar);
— (lerares);
Anton Cogen (bandleider);
— (advocaat);

Duur:1:04:02
Appreciatie: ****
Commentaar: Een boeiend hoorspel, dat uitlegt hoe moeilijk het leven kan zijn voor iemand die stottert. Boeiend opgebouwd en meeslepend. Er zou ook een Nederlandse versie van bestaan, maar die moet ik nog beluisteren…
Download: https://archive.org/download/HierSprekenA.u.b./Hier%20spreken%20a.u.b..mp3
(1:04:32 – 118,2 MB -128 kbps)
Pagina bij Archive.org: https://archive.org/details/HierSprekenA.u.b.
Meer bij Hoorspelen.eu: http://www.hoorspelen.eu/Hoorspelen/HoorspelH/HiersprekenaubBRT.htm
Pagina bij Wikipedia: (enkel de pagina naar de Nederlandse versie): https://nl.wikipedia.org/wiki/Hier_spreken_a.u.b.

De Babbelaars

Hoorspel genre: Losse verhalen – humor
Hoorspel onderwerp: Liefde
Aflevering: 1/1
Uitgezonden: 15/10/1985 door BRT
De plot:Ronaldo zit in geldnood en probeert geld af te troggelen van de rijke edelman Sarmiento. Die heeft echter een bijzondere opdracht voor hem: zijn babbelzieke echtgenote te overtroeven!
Auteur: Miguel de Cervantes
Regisseur: Herman Niels
Andere medewerkers: Radiobewerking: Karel Jonckheere. Inspeciënt: Eddy Belkin

Acteurs:
Ludo Busschots (Ronaldo, een student);
Denise De Weerdt (Dona Beatriz);
Oswald Versyp (Sarmiento);
Marleen Maes (Inez);
Anton Cogen (de procureur);
Walter Cornelis (de griffier)

Duur: 0:21:03
Appreciatie: Spitsvondig, leuk. Eens te meer het bewijs dat ook in vroegere eeuwen mooie humoristische verhalen geschreven werden.
Bijkomende info: Voor hij ‘Don Quichote’ schreef, had Cervantes ook enkele toneelstukken geschreven. De Babbelaars werd pas in 1624, na zijn, dood, voor het eerst opgevoerd. Dit hoorspel werd opgenomen en uitgezonden in het kader van Europalia, Spanje.
Download:https://archive.org/download/DeBabbelaars/De%20babbelaars.mp3
Grootte: 28,9 MB – 192 KBPS
Kwaliteit geluid: goed bewaard
Pagina bij Archive.org: https://archive.org/details/DeBabbelaars
Meer bij Hoorspelen.eu: http://www.hoorspelen.eu/Hoorspelen/HoorspelD/DeBabbelaars.htm

Dams & Van Deun: te beluisteren!

© VRT

Vele mensen hebben genoten van de crimi-serie Dams & Van Deun, een spin-off van de tv-reeks Witse.  Het hoorspel werd in dagelijkse afleveringen uitgezonden door de Vlaamse omroep Radio2, en via de podcast kon je de vijf afleveringen van elke week in één ruk beluisteren.

Helaas waren die uitzendingen na een tijdje niet meer te beluisteren. Gelukkig heeft een Goede Samaritaan deze uitzendingen op Archive.org geplaatst, en heeft lezeres Christine in een commentaar op dit blog ons hierop gewezen.

Dus, voor alle liefhebbers van Dams & Van Deun, snel hierheen:

https://archive.org/details/DamsEnVanDeun

Je kan de afleveringen individueel in streaming beluisteren op deze pagina. Wil je alle afleveringen downloaden, dan moet je onderaan kijken, bij Download Options, en daar het VBR MP3 bestand kiezen.

(Met dank aan Haagse Peter voor het uploaden van de bestanden, en aan Christine om dit te melden).

 

Altijd voorjaar voor de reus (VL)

Hoorspel genre: Losse verhalen – drama
Hoorspel onderwerp: liefde, ouder worden
Aflevering: deel 01 van 01
Uitgezonden: 16/4/1976
Door: BRT
De plot: Anna, een oude vrouw, mijmert bij het graf van haar verleden man. Ze denkt terug aan hun eerste ontmoeting en hoe het verder ging.
Auteur: Karin Ewert
Regisseur: Jos Joos
Andere medewerkers: productie: Andries Poppe; Nederlandse vertaling: Mary Riemens; Technische realisatie: André de Mil en Tony Bogaerts.
Acteurs: Dora Van der Groen (Anna)
Duur:0:34:27
Appreciatie: ****
Commentaar: Mijn favoriete actrice, Dora Van der Groen, in een glansrol. Opvallend is dat in de Nederlandse versie drie verschillende actrices de rollen vervulden van Anna als kind, jonge en oude vrouw, terwijl Dora deze rollen perfect in haar eentje vervult. Chapeau!
Download: https://archive.org/download/AltijdVoorjaarVoorDeReus/altijd%20voorjaar%20voor%20de%20reus.mp3
Grootte / kwaliteit geluid / kbp: 47,3 MB – 128 kbps
Pagina voor dit hoorspel op Archive.org: https://archive.org/details/AltijdVoorjaarVoorDeReus
Bijkomende info: Van dit hoorspel bestaat ook een Nederlandse versie, gemaakt in opdracht van NCRV en uitgezonden op 12/7/1976. Die wordt hier besproken: https://hoorspel.wordpress.com/2009/09/18/altijd-voorjaar-voor-de-reus/

Café Cuba: afscheid van een mooie reeks

Op 11 november werd de laatste aflevering uitgezonden van dit prachtige hoorspel rond de belevenissen van een familie in de 1e Wereldoorlog. Radio2 en Het Geluidshuis organiseerden een persvoorstelling om de voltooiing van het hoorspel in de verf te zetten, en Ronny Delwiche, een van de drijvende krachten achter de luister-cd’s voor blinden en slechtzienden, was aanwezig op deze bijeenkomst. Hij sprak met de auteur en regisseur van het hoorspel, en die gesprekken kan je via onderstaande link beluisteren.
Wat wij vooral onthouden is dat ook de makers hopen dat er een “lange” versie komt, een overbrugging van de korte afleveringen van 7 minuten die Radio 2 wekenlang uitgezonden heeft. En dat er bij die korte afleveringen wel elke keer een spanning opgebouwd werd, zodat de keuze voor de korte afleveringen echt wel onderbouwd was.
Beluister de interviews:
http://www.4shared.com/download/tfrLJgJBce/Cafe_Cuba_-_interviews_Radiohu.mp3?lgfp=3000

De verschillende afleveringen kan je in streaming beluisteren via onderstaande site, waar je ook meer informatie vindt over de verschillende afleveringen:
http://www.flandersfields.be/nl/cafe_cuba
(Met dank aan Frank voor deze tip)

Als een grote dooie vis (1966-

Ik kom terug op dit hoorspel dat ik al in 2009 voor het eerst besproken heb. Enerzijds omdat ik het zo’n prachtig hoorspel vind, vol drama. En anderzijds omdat het mij duidelijk geworden is dat er eigenlijk twee versies van bestaan, beiden gemaakt door de Vlaamse openbare omroep. De eerste versie dateert uit 1966, en is als het ware meer abstract. De versie uit 1980, die je in een volgende posting besproken wordt, is meer menselijk, gewoner, doorleefder ook, naar mijn mening.

Hier eerst een herneming van de originele posting, met enkele aanvullingen op wat ik toen geschreven had.µ

 

Genre: Losse verhalen – Romantiek – NL(VL)
Aflevering: 1/1
Uitgezonden: 1966

De plot: Stemmen vertellen hoe de jonge Joon, die altijd gevaren heeft, maar nu redder geworden is op het strand, op een dag het lijk vindt van een jonge vrouw, verdronken. Hij lijkt haar te kennen. In een flashback beleven we hun eerste ontmoeting, toen zijn schip aanlegde in een haven en hij een bordeel binnenstapte.  

Auteur: Andries  Poppe
Regisseur: Frans Roggen
Acteurs:
Ward de Ravet = Joon, de zeeman
Emmy Leemans = Het meisje
Jos Simons = eerste stem
Dora Van der Groen = tweede stem
Gerard Vermeersch = derde stem
Joanna Geldof = vierde stem
Jos Joos = vijfde stem
Jo Crab = zesde stem
Duur: 1:04
Appreciatie: *** *

Commentaar: Auteur Andries Poppe werd in 1967 bekroond met de Lode Baekelmansprijs voor dit hoorspel. Het is een tragisch verhaal van de ontluikende liefde van een man voor een vrouw, een eenzame, aan haar lot overgelaten vrouw. Erg mooi en ontroerend. Het hoorspel zelf is een beetje op een mystieke wijze gebracht, met de stemmen die een beetje Grieks aandoen. Er bestaat nog een tweede versie van dit hoorspel

Download: http://www.4shared.com/file/112726216/29f9d9fa/Als_een_grote_dooie_vis_convert.html (75,80 MB)
Kwaliteit geluid: *** (160 kbps – CBR )

Info: Beeld en geluid

De hormoonfabriek – een eerste indruk

De eerste aflevering van De Hormoonfabriek: een voltreffer
Van de Nederlandse openbare omroepen hebben wij in de laatste jaren al heel wat sterke staaltjes gezien wanneer het op hoorspelen aankomt. Blijkbaar zijn er, gelukkig, nog altijd mensen daar die geloven in het hoorspel als aparte vorm van kunst. En gelukkig vallen zij niet terug in het stereotype, dat het hoorspel herleidt tot jongensavonturen à la Paul Vlaanderen, maar het genre weergeeft in zijn vele vormen, met een lach en en traan, lichtvoetig of dramatisch.

De realisatie van het nieuwe hoorspel “De droomfabriek” is hiervan het bewijs. Een heel mooie geluidsregie. Een prachtige keuze van stemacteurs, waarbij vooral Mark Rietmanals de oude Motke onnavolgbaar is. Snelle scenes die elkaar opvolgen, maar toch zo opgebouwd zijn dat je nooit de draad verliest. Dat is de kracht van het échte hoorspel: je eigen verbeelding aanspreken, en met enkel klank ook het beeld overbrengen. Het team dat dit hoorspel realiseert, verdient alle lof!

Mijn persoonlijke beoordeling van deze eerste aflevering is dan ook enorm positief. Eerst moet ik hierbij toch wel een kritische noot vermelden: alhoewel op de website van Avro/Tros te lezen staat dat je de uitzendingen via podcast zal kunnen beluisteren, ik op de link die vermeld werd nog  geen download heb kunnen vinden. Wat spijtig is: heel wat mensen hebben, net zoals ik, niet de kans om midden in de nacht naast de radio te zitten om de live uitzending te beluisteren, en zelfs niet om in de volgende dagen naast de computer te zitten om de heruitzending in streaming te beluisteren. Een podcast brengt in dat geval de oplossing: je downloadt de aflevering, zet die op jouw favoriete MP3 player (iPod, smartphone of andere) en je kan die beluisteren waar en wanneer je wil: bij het wachten op de bus, bij het werken in de tuin, bij het strijken en de afwas.

Dus: omdat ik dit weekend geen download vond van deze aflevering (die is er trouwens nu, dinsdagavond, nog altijd niet!) heb ik de eerste aflevering op de website in streaming beluisterd.
En ik mag eerlijk zeggen: ik was begeesterd. Van de eerste seconde tot de laatste werd ik meegesleept door het hoorspel. De stemmen van de acteurs zijn zo echt, zo doorleefd, dat je meteen ondergedompeld wordt in het verhaal. Een spannend verhaal, waarbij de karakters met enkele pennentrekken – of liever: het timbre van een stem, enkele rake zinnen die uitgesproken worden, ongelooflijk duidelijk getekend worden.

Verschillende krantenartikelen hebben, in een poging om belangstelling te wekken voor het hoorspel, het gehad over een bepaald audiofragment van het radionieuws, waarbij Donald de Marcas erbij gehaald werd om het originele radiobericht na te spelen. Een leuke gimmick, maar dat is niet iets wat mag meespelen bij de beoordeling van het hoorspel – het moet waarachtig overkomen of niet. En dat doet “De hormoonfabriek” wel degelijk.

Mijn complimenten trouwens voor de Nederlandse omroepen, die nog altijd initiatieven nemen om hoorspelen te maken die verder gaan dan simpel luchtig amusement. De laatste jaren werden wij vergast op prachtige hoorspelen zoals De Boiling Frog, De Spin, De Kus, en andere. Onze Vlaamse omroepen kunnen daar wel een voorbeeld aan nemen. Er is nu wel gelukkig een nieuw hoorspel, dat via Radio2 beluisterd kan worden, Cuba Cafe, maar daar blijft het bij, en als de herdenking van de Eerste Wereldoorlog niet gebruikt had kunnen worden als kapstok om dit hoorspel te produceren,dan had het er nooit gekomen, zo vrees ik…

Kort samengevat: De Hormoonfabriek belooft een super spannend hoorspel te worden. Ik kijk vol verwachting uit naar de tweede aflevering, en hoop dat alle afleveringen snel als podcast verkrijgbaar zullen zijn!
In de hoop dat de podcastlink snel zal werken, dit is de link: http://download.omroep.nl/avro/podcast/radiotheater/radiotheater.xml
In streaming beluisteren doe je op deze link, waar je ook meer informatie vindt op het hoorspe: http://web.avrotros.nl/cultuur/kunst/nieuws/20140814_hormoonfabriek.aspx
De afleveringen van het nieuwe Vlaamse hoorspel Cafe Cuba, kan je hier beluisteren:   http://www.radio2.be/cafe-cuba/herbeluister-cafe-cuba    En wij vonden dus geen podcast link – shame on you, radio2!

Op Cafe Cuba komen we later nog terug.